Cà phê

Hiện nay, cùng với chè, cà phê đã trở thành đồ uống ngày càng được ưa chuộngcủa người dân Bắc Phi Ả rập. Bên cạnh đó, tại những nước này, số lượng ngườinước ngoài, chủ yếu là châu Âu đến sinh sống và làm việc ngày một đông. Vì vậy,nhu cầu nhập khẩu cà phê tăng mạnh, nhất là khi các nước trong khu vực khôngtrồng được loại cây này.

Cà phê là một trong những mặt hàng nông sản của Việt Nam đã có mặt tại châuPhi, chủ yếu là các nước Bắc Phi từ nhiều năm nay.

Trong 5 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu cà phê sang một số nước châu Phi cósự tăng trưởng mạnh, cụ thể xuất khẩu cà phê sang An-giê-ri đạt 46,1 triệu USD(+100%) so với cùng kỳ; sang Nam Phi đạt 13,1 triệu USD (+245%), sang Ai Cập3,86 triệu USD (+2%). Năm 2013, xuất khẩu cà phê sang châu Phi đạt 67 triệu USDchủ yếu sang các thị trường Bắc Phi và CH Nam Phi, cụ thể An-giê-ri (31,8 triệuUSD), Nam Phi (11,8 triệu USD), Tunisia (9,4 triệu USD), Maroc (6,3 triệu USD),Ai Cập (5,4 triệu USD), Libi (1,2 triệu USD).

Phần lớn cà phê nhập khẩu vào Bắc Phi dưới dạng cà phê thô (cà phê chưa rangxay và chưa khử cafein) qua trung gian là các thương nhân châu Âu. 80% cà phênhập khẩu là cà phê robusta và 20% là cà phê arabica.

Nhìn chung, cà phê nhập khẩu phải tuân thủ việc kiểm tra chất lượng và các quyđịnh chặt chẽ, do một cơ quan chống gian lận và một phòng thí nghiệm đảm nhiệm,đây là rào cản đầu tiên khi hàng bắt đầu vào lãnh thổ quốc gia. Những người cótrách nhiệm sẽ phân tích mẫu lấy từ các bao khác nhau để kiểm tra xem có đápứng được các tiêu chuẩn qui định hay không. Về mặt pháp lý, trong mẫu 300 gr,trọng lượng nhân hỏng không được vượt quá 10 %, nếu không hàng sẽ bị ách lạitại cảng. Mức thuế nhập khẩu trung bình là 25% đối với cà phê chưa rang xay và70% đối với cà phê rang xay.

Việc xuất khẩu cà phê hộp, cà phê hòa tan của Việt Nam vào các nước Bắc Phi cònhạn chế. Người tiêu dùng tại đây thường uống rất ngọt và đánh giá cà phê hòatan của Việt Nam chưa có đủ độ đường. Đây là điều các doanh nghiệp cần lưu ýkhi chế biến, xuất khẩu cà phê thành phẩm vào những thị trường này.

Trừ khu vực Bắc Phi không sản xuất cà phê còn lại những khu vực khác như ĐôngPhi, Tây Phi đều trồng loại cây này. Châu Phi cũng thành lập Tổ chức cà phêliên châu Phi bao gồm 25 nước sản xuất trong đó lớn nhất Ethiopia, U-gan-đa vàBờ Biển Ngà.

Hạt tiêu

Người dân đạo Hồi ở Châu Phi dùng nhiều gia vị như hạt tiêu trong các bữa ăn,nhất là trong tháng Ramadan và xu hướng này ngày càng tăng. Việt Nam là nướcxuất khẩu hạt tiêu hàng đầu thế giới tuy nhiên kim ngạch xuất khẩu sang ChâuPhi cũng còn rất khiêm tốn. Năm 2013, Việt Nam xuất khẩu hạt tiêu sang 17 nướcchâu Phi với tổng kim ngạch 58 triệu USD, trong đó các thị trường lớn nhất làAi Cập (25,8 triệu USD), Nam Phi (12,4 triệu USD), An-giê-ri (8,6 triệu USD),Tunisia (5,3 triệu USD), Gambia (1,4 triệu USD), Maroc (1,3 triệu USD). Trong 5tháng đầu năm 2015, kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu có sự tăng trưởng khá trong đóxuất khẩu sang Ai Cập đạt 23,57 triệu USD (+28%), Nam Phi 5,2 triệu USD (tăng6%).

Với thương hiệu hạt tiêu Việt Nam ngày càng biết đến, dự báo, kim ngạch xuấtkhẩu mặt hàng này sang Châu Phi sẽ tăng mạnh hơn trong thời gian tới.

Các hoạt động xúc tiến thương mại của Bộ Công Thương

Để hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu hàng nông sản trong đó có cà phê vàhạt tiêu vào châu Phi, thời gian qua, Bộ Công Thương đã tổ chức các đoàn nghiêncứu chính sách và xúc tiến thương mại tại nhiều nước như Bờ Biển Ngà, Senegal,Cameroun, Ghana, Nigeria, Algeria, Ma-rốc, Ai Cập... nhằm tạo điều kiện chodoanh nghiệp hai bên tiếp xúc trực tiếp. Bộ cũng tích cực đẩy mạnh công tácthông tin tuyên truyền về nhu cầu nhập khẩu cà phê, hạt tiêu của thị trườngchâu Phi, cơ chế nhập khẩu mặt hàng này trên các phương tiện thông tin đạichúng. Trong năm 2014, Bộ cũng sẽ tiếp tục tổ chức các đoàn giao thương, XTTMtại An-giê-ri, Ăng-gô-la, Nam Phi, Bờ Biển Ngà... trong đó chú trọng thúc đẩyxuất khẩu mặt hàng nông sản, thủy sản; Hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tìmhiểu thủ tục mở kho ngoại quan, mở văn phòng đại diện, chi nhánh, lập công ty tạimột số thị trường gạo trọng điểm để bán hàng trực tiếp; Khuyến khích các doanhnghiệp tham gia các hội chợ, triển lãm về nông sản, thủy sản quốc tế như Triểnlãm Nông nghiệp tại Maroc, Hội chợ quốc tế Alger, Hội chợ quốc tế Lagos tạiNigeria...; Phối hợp với các Thương vụ Đại sứ quán tại châu Phi thẩm tra đốitác, giới thiệu các cơ hội kinh doanh, đầu tư, khách hàng uy tín cho doanhnghiệp trong nước; Vận động các nhà nhập khẩu châu Phi vào Việt Nam tham giacác sự kiện thương mại lớn và mua hàng, vv...

Nhằm góp phần tháo gỡ khó khăn trong khâu thanh toán xuất nhập khẩu, tháng 1 vàtháng 11/2013, Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã phốihợp với Tổ chức quốc tế Pháp ngữ (OIF) và Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC) tổchức Cuộc gặp giữa các ngân hàng Việt Nam, Lào, Campuchia và châu Phi tại HàNội và Cameroon. Dự kiến Hội thảo ngân hàng lần ba sẽ diễn ra tại TP Hồ ChíMinh vào tháng 6/2014. Đây là dịp để ngân hàng các bên tăng cường khả năng hợptác, xác định nhu cầu của doanh nghiệp và hỗ trợ hoạt động xuất nhập khẩu mộtcách hiệu quả hơn.

Vụ Thị trường châuPhi, Tây Á, Nam Á - Cổng Thông tin điện tử  Bộ Công Thương