Đây là chia sẻ của ông Nguyễn Quang Vinh - Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại Hội nghị Hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam diễn ra ngày 28/6, tại Hà Nội.

Tại hội thảo, các diễn giả đã giới thiệu các dịch vụ hỗ trợ xuất khẩu, thông tin hỗ trợ xuất khẩu như: cơ hội tiếp cận nguồn vốn ưu đãi; các bài học kinh nghiệm tiếp cận thị trường xuất khẩu hay bảo hiểm hàng hóa, bảo lãnh tín dụng xuất khẩu và Cổng thông tin hỗ trợ xuất khẩu Việt Nam... 

Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp xuất khẩu đã đóng vai trò vô cùng quan trọng trong tăng trưởng kinh tế Việt Nam, đạt kim ngạch vượt mốc 200 tỷ USD năm 2017 với mức tăng trưởng ấn tượng trên 21%. Tính đến tháng 6/2018, kim ngạch xuất khẩu vượt mốc hơn 200 tỷ USD, tăng 16,6% (tương ứng tăng 14,81 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2017.

Theo Đề án nâng cao năng lực cạnh tranh các mặt hàng xuất khẩu Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 do Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 3/8/2017, mục tiêu chung là nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa xuất khẩu Việt Nam trên thị trường thế giới và phấn đấu kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đến năm 2020 tăng gấp trên 3 lần năm 2010, cân bằng cán cân thương mại vào năm 2020 và đạt thặng dư thương mại thời kỳ 2021 - 2030.

Việt Nam là một nền kinh tế mở, được định hướng bởi xuất khẩu, đồng thời có nhiều sản phẩm xuất khẩu nổi tiếng như nông lâm thủy sản, dệt may, da giày, sản phẩm nhựa... Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quang Vinh, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt là DNVVN còn đứng trước nhiều thách thức về thị trường, công tác dự báo cung cầu thị trường, thông tin, cùng những cách thức quản trị, hoạch định chiến lược... 

Ông Vinh cho rằng, với các mặt hàng xuất khẩu Việt Nam hay thế giới, chỉ có một thị trường duy nhất. Các doanh nghiệp không nên nặng về thị trường trong nước hay nước ngoài, bởi các sản phẩm sẽ cạnh tranh với nhau trong con mắt người tiêu dùng chứ không phải doanh nghiệp cạnh tranh với nhau. Thị trường trong nước hay nước ngoài sẽ là một thị trường, nhưng được ngăn cách bởi các hàng rào văn hóa, chính trị. Đây cũng là một thách thức lớn của các doanh nghiệp, đặc biệt là DNVVN.

Ông Nguyễn Việt Hùng, Trưởng phòng quản lý vận hành cơ chế một cửa quốc gia và ASEAN, Tổng cục Hải quan cho biết, hai quý đầu năm 2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam đạt 225 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó xuất khẩu ước đạt 113 tỷ USD và nhập khẩu hơn 111 tỷ USD.

Tuy nhiên, động lực tăng trưởng của xuất khẩu vẫn là khu vực FDI. Điều này được thể hiện rõ nét trong khoảng 5 năm gần đây. Hiện chỉ có hơn 7.000 doanh nghiệp nước ngoài (chiếm 2%) trong tổng số doanh nghiệp xuất nhập khẩu cả nước. Nhưng tổng giá trị xuất khẩu của khối doanh nghiệp này chiếm đến 70%.

Dự báo năm 2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 475-477 tỷ USD, tăng 11,5% so với năm 2017. Trong đó, xuất khẩu tăng trưởng 2 con số và có thể cao gấp 2 lần GDP. Cùng với đà tăng trưởng này, năm 2019, kim ngạch xuất nhập khẩu sẽ cán mốc 525 tỷ USD, trong đó xuất khẩu 265 tỷ USD, tăng 10% so với năm 2018, tăng 50 tỷ USD so với năm 2017.

"Thời gian qua, VCCI đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu, các chương trình, dự án quốc gia nâng cao khả năng cạnh tranh hội nhập, phát triển bền vững. Đây chính là nhiệm vụ quan trọng sẽ được đẩy mạnh trong năm 2018, khi Thủ tướng Chính phủ đã chính thức phê duyệt Đề án thiết lập mối quan hệ hợp tác chiến lược với các thị trường quan trọng của Việt Nam", ông Vinh cho biết thêm. 

Theo đó, VCCI sẽ đẩy mạnh triển khai thực hiện đề án và làm việc với cơ quan bộ ngành, gặp gỡ và làm việc với các đối tác để đem đến nhiều hoạt động thiết thực, hỗ trợ cụ thể với các doanh nghiệp vừa và nhỏ xuất khẩu. Đặc biệt, một trong trong những hoạt động sắp tới của đề án này sẽ được đưa vào triển khai là xây dựng cổng thông tin trực tuyến. Tổ chức các hội thảo hỗ trợ xuất khẩu, liên kết kinh doanh; xuất bản cẩm nang xuất khẩu Việt Nam, tổ chức diễn đàn xuất khẩu thường niên để các DN xuất khẩu nắm bắt thông tin về các thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam như Mỹ, châu Âu...